Ergenekon davası sürecinde fena halde örselenen Kemalist ideolojinin imdadına Can Dündar mı yetişiyor? Bu soruyu sormamızın elbette bir sebebi var. Malum, Kemalist sistem son yıllarda en derin buhranlarını yaşıyor. Özellikle başörtüsü yasağı ve Kürt sorunu eksenli krizler o kadar sık nüksetmeye başladı ki, sistemin bu ağırlığı daha ne kadar taşıyabileceği sorusu belirginlik kazandı. Hatta son günlerde anayasanın değiştirilmesi dahi teklif edilemez maddelerinin tartışılmaya başlanması, bu krizi aşma çabası olarak değerlendirilebilir. Can Dündar’ın belgesel filmi “Mustafa” işte böyle bir konjonktürde vizyona girdi. Şayet bu arka plan analiz edilirse, görülecektir ki; Mustafa filmiyle “insan Atatürk” karakterinin ortaya çıkarılmasından ziyade halkın “Ilımlı Kemalizm” ile empati kurulması beklenmektedir. Bu elbette bir iddia ama tartışılması da gerekiyor.”Mustafa” filmine gelen tepkiler bir bakıma Kemalist kitlenin nasıl bir ruh hali taşıdığını ortaya koyuyor. Yüceltilen, kutsallaştırılan, tabulaştırılan ve aleyhinde en ufak bir söz dahi ettirilmek istenmeyen bir Mustafa Kemal anlayışına karşı Can Dündar’ın yaptığı “Mustafa” tasviri, onun da bir beşer olduğu vurgusunu öne çıkarıyor. Lakin seyirciden sempati kurulması istenen bu yeni imajın arkasındaki düşünce planı bir kez daha ıskalanıyor. Filmle birlikte mesele şahsileştiriliyor ve Türkiye’deki Kemalist düzeninin ideolojisine ve işleyişine yönelik son yıllarda etkisi giderek artan eleştirilerin önüne bu kez de yeni bir “Mustafa Kemal” tasviri geçiriliyor. Belki de sorunu bu noktadan hızla uzaklaştırmak, meselenin özünde Kemalizm’in yattığını vurgulamak gerekiyor. “Mustafa” filminden hareketle tartışmanın bu eksene kayıp kaymayacağı henüz net değil. Lakin Can Dündar’ın anlatısına bakılırsa, sistemin dünyanın geldiği noktaya uyumlu bir “Ilımlı Kemalizm” anlayışını üretmeye çalıştığı düşünülebilir. Yine de bu çabalardan sistemin meşruiyet krizini aşarak kurtulabileceği sonucuna varmamak gerekir. Çünkü mesele halka beşeri yönleri, zaafları ve yalnızlığıyla sevdirilmek istenen kişisel bir “Mustafa” değil, yıllardır halka adeta silah zoruyla dayatılmak istenen otoriter bir ideoloji olarak “Kemalizm”dir.

12 Kasım 2008, Çarşamba

Platform Haber