Bir Kemalist’in itirafları: İzmir’i niçin yakıyorduk?
Atatürk’ü en iyi anlatan kitaplardan biri, hiç kuşkusuz su katılmamış bir Kemalist olan gazeteci Falih Rıfkı Atay’ın ‘Çankaya’sıdır. İlk cildin sonuna doğru, Eylül 1922’deki İzmir yangınını Falih Rıfkı şöyle anlatıyor… (“Aynen” aşağıya alıyorum. Ermeni tehcirine değindiği cümleye de dikkatinizi çekerim:
***
“İzmir’i niçin yakıyorduk? Kordon konakları, oteller ve kazinolar kalırsa, azlıklardan kurtulamıyacağımızdan mı korkuyorduk. Birinci Dünya Harbinde Ermeniler tehcir olunduğu vakit, Anadolu şehir ve kasabalarının oturulabilir ne kadar mahalle ve semtleri varsa, yine bu korku ile yakmıştık. Bu kuru kuruya tahripçilik hissinden gelen bir şey değildir. Bunda bir aşağılık duygusunun da tesiri var. Bir Avrupa parçasına benzeyen her köşe, sanki hıristiyan veya yabancı olmak, mutlaka bizim olmamak kaderinde idi. Bir harb daha olsa da yenilmiş olsak, İzmir’i arsalar halinde bırakmış olmak, şehrin Türklüğünü korumaya kâfi mi gelecekti? Koyu bir mutaassıp, öfkelendirici bir demagog olarak tanımış olduğum Nureddin Paşa, ta Afyon’dan beri Yunan’lıların yakıp kül ettiği Türk kasabalarının enkazını ve ağlayıp çırpınan halkını görerek gelen subayların ve neferlerin affetmez hınç ve intikam hislerinden de şüphesiz kuvvet almakta idi.” (Çankaya, 1958 baskısı, Dünya Yayınları, s. 212-213)
***
Ben olaya şöyle bakıyorum:
Nureddin Paşa’nın adamlarının ellerinde gaz tenekeleriyle oradan oraya koşuşturduğunu biliyoruz ama… Farz edelim ki İzmir’i, Rumlar (veya Ermeniler) tutuşturmuş olsun…
Şu kesin gerçek değişmez:
İzmir yangınını söndürmedik!
Kentin harap olmasına izin verdik…
O İzmir ki 1922’de en ileri, en modern, en Batılılaşmış kentlerimizden biriydi. Hatta belki de birinciydi.
Ancak yanmasına izin verildi.
Peki yangını kim çıkardı?
Şöyle söyleyeyim: Yüzde 90 biliyoruz ama oran yüzde 100 olmadığı için, arada kalan yüzde 10’luk cücükten hareket eden sansürcülerle uğraşmak zorunda kalıyoruz.
İzmir yangınını kimin söndürmediğini ise yüzde 100 biliyoruz.
Peki, bir soru daha: Bütün bunlar olurken “Büyük Kurtarıcı” neredeydi?
Artık ona da ben değil, liberalizmden ulusalcılığa savrulan arkadaşlar cevap versin.
EMRE AKÖZ
One thought on “Bir Kemalist’in itirafları: İzmir’i niçin yakıyorduk?”
sen bi vatan hainisin.olaylara yaklaşım tarzına saygı duyuyorum ama son söylediğin hiç olmadı.unutma ki mustafa kemal gibi biri 20 yy a gelmedi ve şunu da söylüyorum ki bu herifin yaptığı herşeyin altında bişey yatıodu.hiç bişeyi boşuna yapmadı ama senin gibi dar düşünceli biri için türkler soykırım da yapmıştır yunanlarıda katletmiştir.